به نقل از «فارس»

نابودی میراث فرهنگی با اسم رمز «گنج‌یاب»

تاریخ انتشار: ۸ دی ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۳۹۶۸۸۰

به گزارش خبرنگار میراث فرهنگی خبرگزاری فارس، رویای یک شبه پولدار شدن همیشه در ذهن بشر بوده، این که یک گنج دست نخورده را پیدا کند و به ثروت زیادی دست پیدا کند و یک شبه زندگی خود را زیرو رو کند، وسوسه همیشگی بوده است. گنج‌یابی یا به تعبیر درست‌تر غارت میراث فرهنگی از گذشته تا به امروز سابقه داشته است. بعضی افراد در قدیم با نقشه‌هایی که ادعا می‌شد نقشه گنج است یا با حدس و گمان که در قدیم اینجا مقبره بوده است اقدام به حفاری می‌کردند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

روش بعدی جستجو در محوطه‌های باستانی و کاوش کردن محل بود، راه دیگر خریدن دستگاه فلزیاب بود که از طریق آن گنج را کشف کنند. اما امروزه  این روش‌ها مدرن شده است و تکنولوژیی به کمک گنج یابی  آمده است .

‌آموزش در فضای مجازی

با کمی جستجو در فضای مجازی، به تعداد زیادی سایت و صفحه اینستاگرامی برمی‌خوریم که ادعای گنج‌یابی دارند. برخی از این افراد در صفحه اینستاگرام خودشان را باستان شناس معرفی کرده و ادعا دارد که تنها با نگاه کردن به محلی تاریخی و در کنار هم گذاشتن نشانه‌ها می‌توانند بگویند در این محل آثار باستانی یا به قول خودش دفینه یا گنجی وجود دارد یا نه.

محتوای صفحه اینستاگرامشان شامل ویدیوهایی از گنج‌یابی‌ها و نشانه‌شناسی‌ است. گرچه که رفتن به جست‌وجوی گنج و نشانه شناسی تنها کاری که آن‌ها انجام می‌دهند نیست. ارائه پکیج‌ها و کارگاه‌های آموزشی جزو اصلی کار آن‌‌ها است، این افراد ادعا می‌کنند که در صورت به کار بستن اطلاعاتشان به گنج خواهید رسید.

این افراد در فضای مجازی در بهترین حالت گنج یابی و تخریب آثار باستانی را تبلیغ کرده و در بدترین حالت از مردم کلاهبرداری می‌کنند، یک سرچ ساده دفینه، گنج و یا عبارات مشابه کافی است تا با انبوهی از صفحات مواجه شوید که ادعا دارند که با کمک گرفتن از آموزش، راهنمایی‌ها، خرید پکیج‌ها یا ابزارهایشان به طور قطعی به گنج می‌رسید.

آن‌ها کارشناس نیستند

در همین رابطه مهدی عابدینی کارشناس باستان‌شناسی به خبرنگار خبرگزاری فارس می گوید: این افراد کوچکترین آگاهی از علم باستان‌شناسی ندارند، اگر شما کمی از باستان‌شناسی آگاهی داشته باشید متوجه می‌شوید این پست‌ها یا از سر نا آگاهی است یا بسیار متوهمانه است. در باستان‌شناسی چیزی به اسم طلسم، نسخه و تله فیزیکی وجود خارجی ندارد، و ادعای آن‌ها که نسخه‌خوانی و باطل کردن طلسم انجام می‌دهند کلاهبرداری و شیادی است، متأسفانه یک سری از افراد از نا آگاهی گول این افراد را خورده و ناخواسته در دام آن‌ها می‌اُفتند.

وی ادامه داد: بالای ۹۰ درصد از اشیایی که توسط این افراد خرید و فروش می‌شود جعلی و تقلبی است. با دیدن این عکس‌ها هر کارشناس باستان‌شناسی ممتجه تقلبی بودن این اشیا می‌شود، ولی مردم عادی نمی‌توانند بدل‌ را از اصل تشخیص دهند مخصوصاً اگر هنرمندانه درست شده باشد. متأسفانه این کاسبی رونق فراوان دارد و مبالغ سنگینی در این خرید و فروش‌ها جابه جا می‌شود.

نماد و طلسم در گنج‌یابی وجود ندارد

عابدینی ادامه داد: بسیاری از این افراد ادعای نمادشناسی دارند ولی ما در علم باستان‌شناسی چیزی به اسم نماد نداریم که فردی ادعا کند در نقطه‌ای که نقش شتر یا لاک‌پشت است نماد گنج است. در گذشته که این افراد ادعا دارند که همه ظروف مردم از طلا بوده است که نادرست است، در قدیم جمعیت ایران کمتر بوده است و نظام ارباب و رعیتی تا  ۶۰ سال گذشته هم در جریان بوده و وضعیت مالی مردم بسیار بد بوده است و تنها یک عده افراد خاص بودند که ثروتمند بوده‌اند پس چطور این حجم از اشیا تاریخی از طلا در سطح ایران وجود داشته ست؟ طلا همیشه یک فلز ارزشمند بوده است چرا باید این فلز را دفن کرده و بر روی آن نشانه می‌گذاشتند؟

این کارشناس باستان‌شناسی ادامه داد: برخی از این افراد در محوطه‌هایی به دنبال فلزات ارزشمند می‌گردند که زمان برخی از این مکان‌ها به دوره‌ای باز می‌گردد که هنوز هیچ فلزی کشف نشده بود و از سنگ استفاده می‌کرد.

عابدینی تاکید کرد: بعضی افراد در این محوطه‌ها دنبال جام طلا می‌گردند! این نشان از ناآگاهی افراد هست. در برخی موارد این افراد وقتی کتیبه سنگی مربوط به دوران تاریخی می‌بینند فکر می‌کنند در داخل سنگ چیز خاصی است و با پتک یا هر چیزی آن را می‌شکنند در صورتیکه این سنگ یکپارچه است و پشت این نقش برجسته و کتیبه چیزی وجود ندارد و آسیب به میراث فرهنگی می‌زنند. خوشبختانه این افراد از جامعه باستان‌شناسی نیستند و دانشی در این زمینه ندارند.

وی افزود: یک سری از اشیا که این افراد پیدا می‌کنند اصل است اما قیمت خاصی ندارد، ولی به قیمت‌های کاذب می‌فروشند. در ایران بیشتر مواقع مردگان را تدفین می‌کردند و تا پیش از اسلام همراه مرده یک سری اشیا را در گور می‌گذاشتند، اما سوال اینجاست چند درصد افراد ثروتمند بوده‌اند که در گور آن‌ها اشیا ارزشمند گذاشته شود؟ اکثراً افراد معمولی جامعه بوده‌اند که اشیا ساده مثل سفال، گوشواره مفرغی یا آویز ساده قرار داده شده که ارزش مادی ندارند ولی ارزش مطالعات باستان‌شناسی دارد. این افراد به گورستان‌های تاریخی هجوم می‌برند و محوطه را کامل نابود می‌کنند  تا به قول خودشان گور اصلی را پیدا کنند، اشیایی که به دست می‌آورند قیمت خاصی ندارد ولی در صفحات مجازی به قیمت‌های بالا به فروش گذاشته می‌شود.

عابدینی در مورد خریداران این اشیا گفت: وقتی این اشیا عرضه می‌شود یعنی خریدار وجود دارد، اما بسیاری از این اشیا به حدی زیاد است که کشورهای خارجی هم این‌ اشیا را نمی‌خواهند، تعداد بعضی از آن‌ها به قدری بالا است که موزه خارجی هم نمی‌خرند و بیشتر دست به دست بین خودشان می‌شود و تنها پول جابه جا می‌شود. در این بین یک سری اشیا خاص هم وجود دارد که ارزش و قیمت بالایی دارد و از کشور خارج می‌شود.

تخریب آثار باستانی برای رویای گنج

این کارشناس میراث فرهنگی فعالیت این افراد را یکی از عوامل تخریب و نابودی میراث فرهنگی دانست و گفت: باستان‌شناسان برای کاوش یک محوطه با ظریف‌ترین وسایل مثل، کلنگ بسیار کوچک،کمچه و.... کم‌کم خاک را کنار می‌زنند تا لایه‌های باستانی خاک به هم نخورد و جامعه آن را بتوانند بازسازی کنند و سیر تکامل انسان را پیدا کنند، این‌ها گور را کامل تخریب می‌کنند و آثار معماری که وجود دارد تخریب می‌کنند، مثلاً با رسیدن به دیوار آن را کامل تخریب کرده یا نقش برجسته سنگی آن را کامل می‌شکنند. این کار آن‌ها تاریخ، هویت و فرهنگ کشور ما را نابود می‌کند، غارت میراث فرهنگی از گذشته تا کنون بوده و طی ۲۰ سال اخیر به صورت افسار گسیخته افزایش پیدا کرده است.

عابدینی گفت:متأسفانه پرونده زیادی در قوه قضائیه وجود دارد و به نظر می‌رسد قانون مقابل این افراد سهل و آسان برخورد می‌کند. شاید اگر محکم‌تر برخورد شود تعداد این جرایم کمتر شود. تعداد زیادی از این افراد هستند که بارها دستگیر شده و با خریدن زندان آزاد شده و مجدد به کار خود ادامه می‌دهند ، این کار یک نوع اعتیاد شدید دارد و افرادی هستند که بیش از ۳۰ سال تمام زندگی خود را برای پیدا کردن گنج گذاشته و نه تنها گنجی پیدا نکرده که زندگی خود را هم از دست داده‌اند.

برخی از این افراد مردم را به سمت جستجو در امامزاده‌ها و بقاع متبرکه سوق می‌دهند غافل از اینکه در زمان اسلام هیچ چیزی همراه مرده دفن نمی‌شد، مگر اینکه این بقعه بر روی آتشگاه یا مکان قدیمی قرار گرفته باشد. این طمع باعث شده که بسیاری از امامزاده‌ها در نقاط دور دست هدف دستبرد این افراد قرار گیرند و حتی تا مرحله تخریب هم برای به دست آوردن شی قیمتی پیش بروند.

این فعالیت آزادانه در فضای مجازی و مناطق باستانی در حالی ادامه دارد که بر اساس قانون مجازات اسلامی هرگونه حفاری و کاوش به قصد به دست آوردن اموال تاریخی ـ فرهنگی ممنوع بوده و مرتکب به حبس از ۶ ماه تا سه‌سال و ضبط اشیای مکشوفه به نفع سازمان میراث فرهنگی کشور و آلات و ادوات حفاری به نفع دولت محکوم می‌شود. چنانچه حفاری در اماکن و محوطه‌های تاریخی که در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است یا در بقاع متبرکه و اماکن مذهبی صورت گیرد، علاوه بر ضبط اشیای مکشوفه و آلات و ادوات حفاری، مرتکب به حداکثر مجازات مقرر محکوم می‌شود.

دیدن گودال‌هایی حفر شده در دل طبیعت یا در مکان‌های تاریخی به روندی عادی تبدیل شده است، این‌ها قرار بود عده‌ای را ثروتمند سازد ولی چه بسیار انسان‌هایی که در سراب گنح‌یابی جان خود را از دست دادند.

پایان پیام/

منبع: فارس

کلیدواژه: وزارت میراث فرهنگی گردشگری و صنایع دستی فروش عتیقه عتیقه گنج یابی آثار باستانی حفاری طلسم فضای مجازی میراث فرهنگی باستان شناسی گنج یابی محوطه ها یک سری

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۳۹۶۸۸۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

قصه سنگلج به کجا رسید؟

اوایل اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۳ پریسا مقتدی ـ مدیر تماشاخانه سنگلج ـ از تخریب ساختمان همجوار این بنای تاریخی، که در سال ۱۳۸۸ به شماره ۲۷۴۶۹ در فهرست میراث ملی ایران ثبت شده است، خبر داد و با توجه به لرزش‌هایی که هنگام تخریب به این تماشاخانه وارد شده و از آنجا که این بنا روی قنات قرار گرفته و پیش‌تر هم فرونشست داشته است، ادامه تخریب ساختمان کناری و به دنبال آن گودبرداری و ساخت سازه‌ای جدید را تهدیدی جدی برای تماشاخانه سنگلج اعلام کرد. از سویی، تخریب این ساختمان ظاهرا غافلگیرکننده بوده، چون آنطور که مدیر کل هنر‌های نمایشی گفته آنها تا پیش از عید پیگیر بودند تا آن ساختمان به این تماشاخانه واگذار شود.

کاظم نظری ـ مدیر کل هنر‌های نمایشی ـ نیز گفته بود: «شهرداری تهران بدون هیچ‌گونه هماهنگی با وزارت میراث فرهنگی و گردشگری دست به این اقدام غیراصولی و غیرقانونی زده است و برای چال‌برداری در این مکان باید از وزارت ارشاد و میراث فرهنگی مجوز بگیرد»، اما محسن سعادتی ـ معاون میراث فرهنگی استان تهران ـ به ایسنا گفت که «شهرداری پیش از تعطیلات نوروز از اداره کل میراث فرهنگی استان تهران استعلام گرفته بود و پاسخ به آن استعلام این است که طبق ضوابط حریم مصوب بافت سنگلج می‌توانند ساختمان را بسازند.»

معاون میراث فرهنگی استان تهران که به تازگی از تماشاخانه سنگلج و ساختمانی که در جوار آن تخریب شده، بازدید کرده است، اظهار کرد: ساختمان را شهرداری تخریب کرده و زمانی که از آن بازدید کردم درحال تخلیه نخاله‌ها بودند.

او در پاسخ به این پرسش که چرا با وجود آنکه تماشاخانه سنگلج در فهرست آثار ملی ثبت شده و عرصه و حریم مشخص دارد، ساختمان همجوار آن تخریب شده و متعاقبا اجازۀ ساخت سازۀ جدید در عرصه و حریم آن داده شده است؟ گفت: مِلکی که تخریب شده است و برای آن استعلام گرفته شده بود، بنای تاریخی و میراث فرهنگی نبوده است. از طرفی، طبق ضوابط حریم، اگر یک بنای تاریخیِ ثبت‌شده داخل حریم مصوب دیگری قرار داشته باشد، مقررات و ضوابط آن حریم مصوب، ملاک خواهد بود. ساختمانی که تخریب‌شده در بافت تاریخی سنگلج بوده، پس ضوابط حریم این بافت شامل حال آن می‌شود. شهرداری استعلام گرفته و این موارد به آنها ابلاغ و تاکید شده است که ملاک باید ضوابط عمومی حریم مصوب باشد.

معاون میراث فرهنگی استان تهران درباره اینکه براساس ضوابطی که میراث فرهنگی ابلاغ کرده است، ساختمان همجوار تماشاخانه سنگلج تا چند متر اجازه ساخت دارد؟ گفت: ساخت و ساز باید مطابق با قوانین و ضوابط حاکم بر حریم بافت سنگلج باشد، که سازه‌ها در حریم این بافت می‌توانند ۱۲ متر ارتفاع داشته باشند.

سعادتی در پاسخ به برخی اظهارت درباره ساخت ساختمانی ۲۰ طبقه در جوار تماشاخانه ثبت ملی سنگلج، اظهار کرد: از این موضوع اطلاعی ندارم. آنها باید مطابق با قوانین و ضوابط حاکم در بافت سنگلج این ساختمان را بسازند، که طبق این ضابطه می‌تواند تا ۱۲ متر باشد. در این مورد، ضابطه عمومی حریم مصوب ملاک عمل ما است.

معاون میراث فرهنگی استان تهران در پاسخ به نگرانی‌های تماشاخانه سنگلج درباره آسیب و خسارات احتمالی وارده به این بنای قدیمی، با توجه به لرزه‌هایی که هنگام تخریب ساختمان همجوار به آن وارد شده و خطراتی که از بابت تشدید فرونشست پیش‌بینی شده است، تاکید کرد: هنگام ساخت سازۀ همجوار نباید خسارتی به ملک ثبت ملی‌شده تماشاخانه سنگلج وارد شود و معیار‌های مهندسی و حفاری در حریم مصوب باید مدنظر قرار گیرد.

سعادتی در پاسخ به نگرانی‌هایی نسبت به عمق گودبرداری ساختمان جدید واحتمال ساخت طبقات بیشتر در زیر زمین که تماشاخانه سنگلج را در تهدید بیشتر قرار خواهد داد، گفت: درباره ساخت طبقات در عمق زمین اطلاعی ندارم. به هر حال میراث فرهنگی بازدید‌های مستمر خود را خواهد داشت تا مشکلی پیش نیاید. برای ما هم بنا‌های تاریخی که ثبت ملی شده‌اند خط قرمز هستند. میراث فرهنگی در کنار تماشاخانه سنگلج است و تا جایی که بتواند از آنها دفاع می‌کند.

منبع: ایسنا

باشگاه خبرنگاران جوان فرهنگی هنری میراث و گردشگری